15 maart: Voorjaarslezing door Paul Rem, Anna Paulowna, Koningin Paradijsvogel

Het meerdaags bezoek aan Friesland in 1841 van de pas ingehuldigde koning Willem II was een groot succes. Voor een deel was dat te danken aan de koningin aan zijn zijde: Anna Paulowna, geboren grootvorstin van Rusland. Gestoken in Fries kostuum stal zij de Friese harten. Maar wie was deze opvallende, haast exotische vorstin? Waar kwam zij vandaan en wat waren haar ambities?
Het verhaal van een kleurrijke paradijsvogel aan het sobere Oranjehof.

Over de spreker:
Dr. Paul Rem studeerde Kunstgeschiedenis en Klassieke Archeologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en studeerde af op de verbouwing van Paleis Soestdijk in de jaren 1815-1821. 
Sinds 1993 is hij werkzaam als conservator van Paleis Het Loo te Apeldoorn. Naast auteur van wetenschappelijke en populairwetenschappelijke publicaties is Paul Rem verteller in tv-producties met historische en kunsthistorische inslag. Hij treedt regelmatig als deskundige op in televisieprogramma’s en is vaste columnist voor diverse magazines en internetcolumnist van Omroep Max.
Rem, die opvalt door zijn kledingstijl, werd in 2020 door Esquire uitgeroepen uit als Best Geklede Man, op een gedeelde plaats met rapper Ray Fuego.

23 November Najaarslezing “De Achterblijvers” door Flip Maarschalkerweerd.

13 maart 2024 Voorjaarslezing door Erik Odegard, De Braziliaan.

Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679) is tegenwoordig in Nederland misschien het meest bekend als bouwer van het Mauritshuis in Den Haag. In zijn eigen tijd genoot hij bekendheid als, achtereenvolgens, de veroveraar van de Schenkenschans, gouverneur-generaal in Nederlands-Brazilië (1636-1644), stadhouder namens de Keurvorst van Brandenburg in Kleve, veldmaarschalk van het Staatse leger in de oorlog met Münster (1665-1666) en opnieuw als veldmaarschalk in het Staatse leger tijdens het Rampjaar van 1672 en daarna als bevelhebber in Groningen en Friesland. Hoewel er in het verleden veel over Johan Maurits is geschreven zijn er toch steeds nieuwe vragen te stellen die met nieuw ontdekt archiefmateriaal beantwoord kunnen worden. Waarom, bijvoorbeeld, werd deze graaf van Nassau-Siegen benoemd tot gouverneur namens de Westindische compagnie in Brazilië, en waarom probeerden de bewindhebbers van de compagnie hem na een aantal jaar in functie weer te ontslaan? De Braziliaanse periode van Johan Maurits – die na zijn terugkeer in Europa ook wel ‘de Braziliaan’ werd genoemd – valt samen met de vroege Nederlandse betrokkenheid in slavenhandel en slavernij. Hoe verhield Johan Maurits zich hiermee, zowel bestuurlijk als persoonlijk? Ook de latere carrière van Johan Maurits roept interessante vragen op die veel licht werpen op de positie van de Nassaus in de Republiek, en de tak Nassau-Siegen in het bijzonder. Waarom bijvoorbeeld kon juist Johan Maurits zich tijdens het eerste stadhouderloze tijdperk opwerpen als een goede kandidaat voor de positie van veldmaarschalk in het Staatse leger en waarom twistte hij met de Friese stadhouders over anciënniteit in de Nassau-pikorde? Op deze en vele andere vragen zal Erik Odegard ingaan tijdens deze lezing over de carrière van Johan Maurits die – zijn wapenspreuk qua patet orbis – ons van Siegen, naar Den Haag, Recife, Muiden en de Friese Waterlinie brengt.

Erik Odegard is als onderzoeker betrokken bij het onderzoek naar het koloniale verleden van het huis Oranje-Nassau bij de Universiteit Leiden en is daarnaast bij het IISG in Amsterdam werkzaam op een onderzoek naar de financiële geschiedenis van de Nederlandse kolonie in Brazilië. Hij was eerder bij het Mauritshuis in Den Haag werkzaam en schreef onder meer Graaf en gouverneur: Nederlands-Brazilië onder het bewind van Johan Maurits van Nassau-Siegen, 1636-1644 (Walburg Pers, 2023).